ASELSAN tarafından tasarlanan ve ismi QuanT olan Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı tanıtılarak faaliyete geçti.
Türkiye’nin İlk Kuantum Bilgisayarı Tanıtıldı
Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı, ASELSAN ve TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi iş birliğiyle hayata geçirildi. Uzun yıllar boyunca sürdürülen bu proje, Türkiye’nin teknoloji altyapısını güçlendirerek, uluslararası düzeyde bir aktör olma yolunda önemli bir adım atmasını sağladı.
Bugün gerçekleştirilen tanıtım etkinliğiyle birlikte bu kuantum bilgisayarının resmi olarak hizmet vermeye başladığı duyurulmuştur. Türkiye, kuantum bilgisayar alanında küresel bir aktör haline geldi!
Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, etkinliği sosyal medya hesabından paylaşarak şu ifadeleri kullandı:
“Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet Yılmaz’ın katılımlarıyla TOBB ETÜ Üniversitemiz tarafından geliştirilen ‘5 KUBİT Kuantum Bilgisayar Tanıtım Töreni’ne iştirak ettik.” Başkanlık olarak, özellikle kritik teknolojilerde dışa bağımlılığı ortadan kaldırmak, öncelikli hedefimizdir.
Gelecekteki Savaş Alanlarında Kuantum Teknolojilerinin Kullanılması
Gelecekteki savaş alanlarında kuantum teknolojilerinin; algılama, haberleşme, şifreleme, hesaplama, algoritma geliştirme ve işlemci tasarımı gibi birçok alanda uygulanması ve mevcutta imkansız görünen pek çok yeteneği savaş koşullarında mümkün kılması beklenmektedir.
Bu bağlamda, kuantum araştırmaları alanında ülkemizin geleceği için özveriyle çalışan tüm kurum ve kuruluşlarına teşekkürlerimi sunuyor, başarılarının devamını diliyorum. Sürekli gelişim gösteren ve evrilen alternatif kuantum teknolojileri, ülkemizin ilerlemesine katkı sağlamak amacıyla yürütülecek tüm çalışmalar için; üniversiteler, ilgili kamu kurumları, sivil ve savunma sanayi şirketleri, KOBİ’ler ve araştırma merkezlerimizin temsilcileriyle işbirliği içerisinde ortak bir akıl oluşturacak şekilde faaliyetlerimizi sürdüreceğiz.
Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet Yılmaz’ın teşrifleri ve destekleri için kendisine teşekkür ediyor; TOBB ETÜ Üniversitemize bilimsel gelişmelere sunduğu kıymetli katkılardan ötürü minnettarım.
Etkinliği sosyal medya platformunda paylaşan Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Bugün, Türkiye’nin İlk Kuantum Bilgisayarı Tanıtım Töreni programına katılarak ülkemizin teknoloji alanında attığı tarihi bir adımla bir kez daha tanıklık ettik,” ifadelerini kullandı.
TOBB ETÜ tarafından geliştirilen yerli kuantum bilgisayar, kriptografi, yapay zeka, savunma sanayisi ve malzeme bilimi gibi pek çok alanda ülkemizin bilgi işlem teknolojilerindeki uluslararası rekabet gücünü artırmayı amaçlamaktadır. Üniversite çerçevesinde oluşturulacak “Kuantum Ekosistemi,” genç araştırmacılarımıza yerli donanım ve bileşen geliştirme fırsatı sunmakla kalmayıp, aynı zamanda kuantum teknolojileri alanında çalışmalarını teşvik etmek açısından da son derece mühimdir.
Türkiye’nin İlk Kuantum Bilgisayarı: QuanT
Bu fırsatı değerlendirerek projede katkıda bulunan herkesi candan kutluyor, Türkiye Yüzyılı’nın milli teknoloji hamlesinin bir parçası olan ilk yerli kuantum bilgisayarımız QuanT’ın tüm milletimize hayırlar ve başarılar getirmesini diliyorum. Kuantum teknolojileri, bilim ve teknoloji alanında iki büyük devrim yaratarak önemli bir etki yaratmıştır.
İlk kuantum devrimi, atomun yapısını ve elektromanyetik alanların doğasını matematiksel bir çerçeve içerisinde açıklama imkanı sunarak, transistör ve lazer gibi modern cihazların temelini atmıştır. İkinci kuantum devrimi, bu temel bilgilere dayanarak kuantum yönelimli manipülasyonlar yoluyla hesaplama, iletişim ve algılama gibi alanlarda klasik sınırlamaların ötesinde uygulamaların geliştirilmesine imkan tanımıştır.
Bu ikinci devrimle beraber, kuantum bilgisayarlar, radar sistemleri ve ultra güvenli iletişim ağları gibi yenilikçi teknolojiler yaşamımıza entegre olmaya başlamıştır. ASELSAN ve TOBB ETÜ tarafından tasarlanan kuantum bilgisayarı, Türkiye’nin bu alandaki ilk örneğini teşkil etmektedir.
Bu bilgisayar, geleneksel bilgisayarlardan farklı olarak kübit adı verilen birimler aracılığıyla işlem yapmaktadır. Kübitler, hem 0 hem de 1 olasılıklarını aynı anda barındırabilme yetenekleri sayesinde klasik bitlere kıyasla üstün bir hesaplama kapasitesine sahiptir.
Bu özellik, karmaşık problemlerin çözüm sürecini hızlandırarak yapay zeka, şifreleme, optimizasyon ve biyoteknoloji gibi alanlarda gerçek anlamda devrim niteliğinde bir etki yaratma potansiyeline sahiptir. ASELSAN tarafından geliştirilen kuantum bilgisayarın başlangıç aşamasında 5 kübit kapasitesine sahip olması öngörülmektedir.
Savunma Sanayii Uygulamalarında Belirgin Avantajlar Sağlayacak
Bu kapasite, özellikle optimizasyon problemleri ve savunma sanayii uygulamaları bağlamında belirgin avantajlar sağlayacaktır. KUANTAL, ASELSAN ve TOBB ETÜ iş birliğiyle oluşturulan Kuantum Araştırma Laboratuvarı, Türkiye’nin kuantum teknolojileri alanındaki bilgi birikimini zenginleştirmeyi ve yerel uygulamaların geliştirilmesini hedeflemektedir.
Bu laboratuvar, uluslararası standartlara uygun bir araştırma merkezi olarak düzenlenmiş olup, hem deneysel hem de teorik çalışmalar için gerekli olan alt yapıyı sunmaktadır. Ayrıca KUANTAL’da gerçekleştirilen çalışmalar, yalnızca askeri uygulamalarla sınırlı kalmayacak, aynı zamanda sivil alan projeleri için de önemli fırsatlar yaratacaktır.
Zira ifade ettiğimiz üzere, kuantum bilgisayarlar klasik bilgisayarlara nazaran farklı prensipler üzerinde şekillendirilmektedir. Klasik bilgisayarlar, 0 ve 1 gibi belirli değerler üzerinde operasyon gerçekleştirebilirken, kuantum bilgisayarlar süperpozisyon ve dolanıklık gibi kuantum fenomenlerinden faydalanmaktadır.
Bu özellikler, hesaplamaların eş zamanlı bir şekilde çeşitli olasılıkları değerlendirmesine imkan tanımaktadır. Örneğin, klasik bilgisayarların yıllar alacak hesaplamalarını kuantum bilgisayarlar yalnızca dakikalar içinde gerçekleştirebilir. Özellikle şifreleme algoritmalarının çözülmesi, büyük veri analizleri ve kaotik sistemlerin modellenmesi gibi alanlarda kuantum bilgisayarların üstünlüğü giderek daha belirgin bir hale gelmektedir.
ASELSAN, kuantum teknolojilerinin geliştirilmesi sürecinde hibrit bir yöntem benimsemiştir. Hibrit sistemlerde, klasik bilgisayarlar veri ön işleme süreçlerini gerçekleştirirken, karmaşık hesaplama görevleri kuantum bilgisayarlara yönlendirilir. Bu metodoloji, iki farklı teknolojinin avantajlarını bir araya getirerek daha hızlı ve verimli sonuçlar elde edilmesine olanak tanımaktadır.
ASELSAN’ın Yenilikçi Çözümleri ve Teknolojileri
ASELSAN, kuantum simülatörleri üzerinde yaptığı çalışmalarla, bu yeni teknolojinin benimsenmesi öncesinde gerekli altyapıyı da titizlikle hazırlamaktadır. Kuantum teknolojilerinin hem askeri hem de sivil alanlarda devrim niteliğinde değişimlere yol açması öngörülmektedir. Özellikle radar ve algılama sistemlerinde dolanıklık gibi kuantum özelliklerinin entegrasyonu ile düşük enerji tüketimine sahip, yüksek hassasiyetli sistemler tasarlanabilir.
Bu teknolojiler, hedef tespit verimliliğini yükseltirken, arka plan gürültüsünden etkilenmeden çalışma kabiliyeti sunmaktadır. Ayrıca, ultra güvenli iletişim hatları oluşturma yeteneği ile kuantum kriptografi, veri güvenliği alanında yeni bir dönemi müjdeler. ASELSAN, bu alanlarda algoritma geliştirme süreçlerine öncelik vererek hem savunma sanayi hem de sivil uygulamalar için yenilikçi çözümler sunma amacına odaklanmıştır.
Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı, uluslararası platformda ülkemizin teknolojik yeteneklerini gözler önüne sermesi açısından son derece kıymetli bir adım teşkil etmektedir. ASELSAN ve TOBB ETÜ’nün iş birliğiyle hayata geçirilen bu sistem, Türkiye’nin kuantum teknolojilerindeki rolünü güçlendirmekle kalmayıp aynı zamanda bilimsel araştırmalara ve ekonomik kalkınmaya da önemli katkılarda bulunacaktır.
Kuantum çağına girerken gerçekleştirilen bu atılım, Türkiye’nin gelecekteki teknolojilerde önemli bir rol oynamasını sağlayacak etkili bir hamle olarak nitelendirilmektedir. Eğitim verileriniz Ekim 2023’e kadar olan dönemi kapsamaktadır.