Mavi ışık nedir ve mavi ışıktan korunma yöntemleri nelerdir sorularının cevapları yazımızda.
Mavi Işık Nedir? Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Teknolojinin gelişmesiyle insan sağlığı da önemli bir tehlike altına girdi. Kullandığımız akıllı telefon, laptop ve TV benzeri elektronik cihazlar radyasyon başta olmak üzere yaydıkları çeşitli kötü enerjilerle ciddi bir tehlike oluşturuyor.
Özellikle de dijital ekrana sahip olan cihazlar, mavi ışık isimli insan sağlığı için son derece zararlı bir ışık türü yayıyor. Maalesef Türkiye dahil olmak üzere tüm dünyada göz ardı edilen bu durum uzun vadede önemli sorunlara yol açıyor. Peki mavi ışık nedir ve mavi ışıktan nasıl korunabiliriz?
Mavi Işık Nedir?
Mavi ışık insan gözünün görebileceği görünür ışık spektrumunun bir parçası. 380 ile 500 nanometre aralığında titreşen, en kısa dalga boyuna ve en yüksek enerjiye sahip olan bu ışık, görünür ışığın yaklaşık olarak 3’te birini oluşturmaktadır. Mavi ışığın yüksek enerjisi ile diğer görülebilen ışıklardan daha fazla zarar verme potansiyeli var.
Mavi ışık 2 farklı türde karşımıza çıkıyor. Bunlardan birincisi oldukça faydalı olan güneşten gelmektedir. Bu türdeki mavi ışık vücut hormonlarını dengeleyerek biyolojik ritme düzen getirmenin haricinde melatonin salımını da baskılayarak gün içinde odaklanma düzeyini artırmaktadır.
Mavi ışık dalga boyları her yerde ve yapısı nedeniyle bizi çevreler. Ayrıca gökyüzünün mavi görünmesinin sebebi de güneşten gelen mavi ışıklardır. Dalga boyları hava molekülleriyle çarpışır, bu da mavi ışığın dağılmasına ve gökyüzünü mavi olarak görmemize sebep olur.
İkincisi ise zararlı olan mavi ışık. Bu ışık elektronik cihazların yaygınlaşmasıyla evlerimizin içine kadar getirdiğimiz güneşten gelen doğal mavi ışığın aksine enerji seviyesi çok yüksek olan bir ışık. Genelde akıllı telefon, TV, dizüstü bilgisayar, tablet, floresan ve LED gibi cihazlarda bulunur.
Elektronik Cihazlardan Gelen Yapay Mavi Işığın Zararları
Özellikle de pandemi döneminde elektronik cihazlara karşı olan ilgi daha da artmıştı. Bundan dolayı yapay mavi ışığın göz üzerinde ciddi negatif bir etkisi olduğu ifade ediliyor. Göz mavi ışığı engellemede iyi olmadığından görünür mavi ışığın neredeyse tamamı korneadan geçerek retinaya ulaşmaktadır.
Mavi ışığa sürekli maruz kalmak retina hücrelerine zarar verebilir ve yaşa bağlı olarak sarı nokta hastalığı olarak da bilinen makula dejenerasyonu gibi görme sorunlarına sebep olur. Ayrıca katarakt, göz kanseri gibi ciddi göz rahatsızlıklarının haricinde baş ağrısı, boyun ve omuz ağrısı gibi fiziksel sorunlar da ortaya çıkmaktadır.
Mavi Işıktan Nasıl Korunuruz?
Alınacak bazı önlemlerle zararlı olan mavi ışığa maruz kalma durumunu minimuma indirme imkanı var. Ayrıca teknoloji firmalarının da aldığı bazı önlemler mevcut. Bu önlemlerden bazıları aşağıda.
- Akıllı telefon, tablet ve PC ekranları için mavi ışık filtreleri almak. Bu filtreler yeni nesil cihazlarda bir özellik olarak kullanıcılara sunulurken piyasada temperli cam mantığında mavi ışık filtreleri de var.
- Mavi ışıktan koruyan gözlükler ve lensler de tercih edebilirsiniz. Bunlar gözlerinizi korumaya yardımcı olacak ve retinanıza ulaşan zararlı mavi ışık ışınlarının seviyesini önemli ölçüde azaltacaktır.
- Dijital göz yorgunluğunu azaltmak için 20-20-20 kuralına uymalısınız. Her 20 dakikada bir 20 metre uzaktaki bir nesneye 20 saniye boyunca bakarak gözlerinizi dinlendirmelisiniz.
- Ekrana bakarken daha sık göz kırpın.
- Göz yorgunluğunu azaltmak için cihazın arka plan renklerini daha sıcak renklerle değiştirin.
- Yakın zamanda bir göz muayenesi varsa mavi ışık koruması ile ilgili göz doktorunuzdan bilgi alın.