NASA‘lı bilim insanları NuSTAR X ışını teleskobunu kullanarak Jüpiter‘in 30 yıllık gizemini çözdüler.
Jüpiter’in 30 Yıllık Gizemi Çözüldü
NASA’da görev yapan bilim insanları Jüpiter’de şimdiye kadar görülen en enerjik ışığı tespit etti ve bu tespit 30 yıllık Jüpiter’in gizemi için yolun sonuna gelindiği anlamını taşıyor. NASA’nın Nükleer Spektroskopik Teleskop Dizisi (NuSTAR) uzay gözlemevini kullanan bilim insanları X ışını radyasyonu olan ışığın aynı zamanda Dünya dışındaki bir gezegende görülen en yüksek enerjili ışık olduğu da belirttiler.
NASA 1990 yılında güneşi araştırmak Ulysses uzay aracı çalışma misyonunda Jüpiter’in yanından uçtuğunda neden X ışınları tespit edemediğini anlayamamıştı. Ancak yapılan bu çalışma ile ortaya çıkarılan yüksek enerjili ışık bu gizemin çözülmesine katkı sağladı.
Jüpiter’in 30 Yıllık Gizemi Nedir?
X ışınlarının Jüpiter’de ilk defa görülmesi değil, NASA’nın Chandra X ışını gözlemevi ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA)’nın XMM-Newton uzay gözlemevi devasa gezegendeki aurora‘lardan gelen düşük enerjili X ışınlarını daha önce gözlemleme imkanını yakalamıştı.
Jüpiter’in güney ve kuzey kutuplarında oluşan auroralar gezegenin volkanik uydusu İo’dan gelen ve gezegenin manyetik alanı tarafından kutuplara doğru hızlandırılan iyonlar tarafından yaratılıyor. İyonlar Jüpiter’in atmosferi ile etkileşir ve aurora ışık gösterileri ortaya çıkar. 2016’da Jüpiter’e ulaşan NASA’nın Juno uzay aracı İo’dan gelen elektronların da gezegenin manyetik alanı ile etkileşime girdiğini tespit etti.
Bilim insanları İo’dan gelen bu elektronların gezegenin auroralarından bile çok daha güçlü X ışınları oluşturabileceğinden şüpheleniyorlar. Araştırmacılar NuSTAR gözlemleri ile İo’nun elektronlarının gerçekten de yüksek enerjili X ışınları yarattığını ilk kez doğrulamış oldu.
2012’de uzaya fırlatılan NuSTAR kozmosu yüksek enerjili X ışınlarında inceleyen uzay tabanlı bir X ışını teleskobu. ABD‘deki Columbia Üniversitesi‘nde görev yapan Astrofizik‘çi ve araştırmanın baş yazarı Kaya Mori yaptığı açıklamada “Gezegenlerin NuSTAR’ın tespit ettiği aralıkta X ışınları üretmesi oldukça zor” ifadelerini kullandı açıklamasına şu şekilde devam etti:
Araştırmanın Başyazarı Kaya Mori’nin Açıklaması
“Ama Jüpiter’in muazzam bir manyetik alanı var ve çok hızlı dönüyor. Bu 2 özellik gezegenin manyetosferinin dev bir parçacık hızlandırıcı gibi davrandığı anlamına gelir ve bu daha yüksek enerji emisyonlarını mümkün kılıyor.”