Bilim insanlarının yaptığı araştırma sonucunda Dünya‘nın ekseninin hızla kaydığı açıklandı.
Dünya’nın Ekseni Kaymaya Devam Ediyor
Dünya’nın ekseni buzulların erimesi başta olmak üzere birçok sebepten dolayı kaydı. Bilim insanları 30 yılda kutuplarda kayma yönünün batıdan doğuya doğru değiştiğini açıkladılar. Eksen kayması insanlar tarafından fark edilmiyor ancak insan kökenli faaliyetler gezegenimizi tehlikeye atıyor.
1990’lı yıllardan bugüne buzullar hızla eriyor ve bilim insanları etkilerini araştırmaya devam ediyor. Bir grup araştırmacı Geophysical Research Letters isimli akademik dergide bu araştırımayı yayınlandı. Bilim insanları kutupların erimesinin yanı sıra, gezegenin daha önce olduğundan daha doğu bir yönde ilerlediğini de ortaya çıkardılar. Araştırmacılar bu yön değişikliğinin başlıca nedeninin buzulların son 30 yıldaki erimesi olarak ifade ettiler.
Dünya’nın Ekseninin Kayma Sebepleri Nelerdir?
Bilim insanları, Dünya’nın 2 manyetik kutbunun gezegenin yüzeyinde hafifçe sürüklendiğini açıkladılar. Genelde kutupsal gezinme olarak isimlendirilen süreci incelediler. Gezegenin köklü eksen konumundan sürekli sapması hakkında bilim insanları çeşitli teorileri ortaya attılar. Dünya’nın kabuğunun altında artan erimiş demir miktarı da dahil olmak üzere bir dizi faktörün birleşiminden kaynaklandığına inanıyorlar. Yine de bilim insanları, iklim değişikliği gibi insan etkisinin de Dünyamızın eksenini değiştirebileceğini belirttiler.
Çin‘deki Coğrafya Bilimleri ve Doğal Kaynaklar Araştırma Enstitüsü’nden baş araştırmacı Shanshan Deng şu açıklamayı yaptı; “1990’lı yıllarda kutupsal kaymanın yön değişiminin en muhtemel sebebi buzulların hızla erimesiydi.” Yeni çalışmada Deng’in ekibi, artan karasal su depolamasının (TWS) manyetik kutuplu gezinme düzeyi üzerindeki etkisinin kapsamını analiz etti.
Gezegenin Konumunda da Değişiklikler Var
Bilim insanları, yaptıkları çalışmada NASA’nın Yerçekimi Geri Kazanımı ve İklim Deneyi (Grace) misyonundan elde edilen bilgilere ve 1980’li yıllarda buzul kaybı ve yeraltı suyu pompalama tahminlerine yer verdi. Ekip son zamanlarda hızlanan ve büyük ölçüde artan kutupsal kaymanın meydana geldiğine inanıyor.
Manyetik gezintinin yanı sıra, manyetik kuzey kutbu batıdan doğuya doğru değiştiği için gezegenin konumunda da bir yön değişikliği oldu. Bu ilk olarak 20’nci yüzyılın sonlarına doğru tespit edilmişti. Araştırmacılara göre, kutupsal kaymanın yön değiştirmesinin en muhtemel sebebi küresel ısınma‘dan dolayı buzulların hızla erimesi. Ayrıca sulama ve diğer antropojenik (insan kökenli faaliyetler) sürdürülemez yeraltı suyu tüketimi de buna katkıda bulunuyor. Bu tür değişiklikler aslında çok kritik. Çünkü Dünya’daki kütle dağılımını etkiliyor ve gezegenimizin farklı şekilde dönmesine sebep olabiliyor.
Eksenin Kayma Hızı 17 Kat Arttı
1990’lı yıllardan itibaren buzulların erimesi nedeniyle kutuplar 26 derece doğu boylamına doğru aniden kaydı. Bilim insanları bu kayma hızını da açıkladıu. 1995’le 2020 yıllar arasında kayma hızı, 1981-1995 yıllarına göre 17 kat arttı.