SpaceX’in Artemis programı kapsamında NASA için geliştirdiği Starship HLS (Human Landing System), 2027’de yapılması planlanan insanlı Ay görevi için ciddi takvim sorunları yaşıyor. NASA güvenlik analisti Paul Hill, Teksas’taki Starbase tesisine yaptığı ziyarette, aracın hazırlık sürecinin sıkışık olduğunu ve görevin yıllarca ertelenme riski bulunduğunu açıkladı.
Starship HLS Projesinde Teknik Engeller
Gecikmenin temel nedeni, yörüngede kriyojenik yakıt transferi konusundaki teknik zorluklar. Starship’in Ay yüzeyine inebilmesi için Dünya yörüngesinde yakıt ikmali yapması gerekiyor. Ancak SpaceX, bu kritik teknolojiyi henüz hayata geçiremedi.
- Mikrogravite ortamında sıvı ve gazın ayrıştırılamaması, yakıtın doğru şekilde aktarılmasını engelliyor.
- Sıvı oksijen ve sıvı metan, çok düşük sıcaklıklarda depolandığı için en ufak ısı değişiminde buharlaşarak kayıplara yol açıyor.
- Tank bağlantılarında sızdırmazlık sorunları ve Starship’in devasa yakıt tanklarının izolasyonu, süreci daha da karmaşık hale getiriyor.
- Ayrıca Raptor motorlarındaki tasarım değişiklikleri de ilerlemeyi yavaşlatıyor.
SpaceX’in Test Süreci Gecikti
SpaceX, 2023 yılında 2025’in başına kadar yörüngede yakıt transferi denemeleri yapacağını duyurmuştu. Ancak bu testler henüz gerçekleştirilemedi. Elon Musk, kısa süre önce yaptığı bir açıklamada gelecek yıl yakıtın yeniden kullanılabilirliğini göstereceklerini ifade etti.
Artemis Programı ve Çin Rekabeti
NASA’nın Artemis programı, ABD’nin 1972’deki Apollo görevinden bu yana ilk insanlı Ay inişi olma özelliğini taşıyor. Ancak SpaceX’in Starship HLS’de yaşadığı gecikmeler, programın hedeflerini tehdit ediyor.
- Artemis 2: 2026’da dört astronotu Ay yörüngesine göndermesi planlanıyor.
- Artemis 3: 2027’de insanlı Ay inişi hedefleniyor.
Fakat SpaceX’in gecikmesi, Çin’in 2030 yılına kadar kendi insanlı Ay aracını geliştirerek ABD’den önce Ay’a iniş yapma ihtimalini artırıyor.
Özetle
SpaceX’in Starship HLS projesi, Ay görevleri için hayati önem taşıyor. Ancak kriyojenik yakıt transferi ve motor geliştirmeleri gibi teknik sorunlar, projenin yıllarca ertelenmesine neden olabilir. Bu durum, sadece NASA’nın Artemis takvimini değil, aynı zamanda ABD’nin Ay rekabetindeki liderliğini de riske atıyor.